Op zoek naar interessante weetjes over Split, Kroatië? Split is het hart van Midden-Dalmatië en een uniek voorbeeld van een stad die is ontstaan rond het paleis van keizer Diocletianus: een van de tien UNESCO-monumenten van Kroatië.
Deze 60 verbazingwekkende feiten over de geschiedenis, architectuur, lokale levensstijl en cultuur van Split zullen u ervan overtuigen dat Split een plek is die de moeite waard is om te ontdekken!
1. In 1959 werd in de kelders van het paleis van keizer Diocletianus een waterput gevonden
Je vraagt je waarschijnlijk af: wat is daar zo bijzonder aan? Nou, het is veel ouder dan het paleis zelf: Conclusie? Er was hier zeker al iemand lang voordat Diocletianus in 305 n.Chr. naar zijn pensioenvilla verhuisde. Geleerden vermoeden dat het de gebruikelijke verdachten van die tijd zijn: de Grieken! Maar tot nu toe is er geen echt bewijs gevonden!
2. Tabula Peutingeriana is een kopie uit de 12e tot 13e eeuw van de originele oude kaart
Het complete netwerk van Romeinse wegen wordt hier getoond. Maar naast het bestuderen van Romeinse wegen, is het ook best gaaf om de naam Spalato op de kaart te zien! Zo noemden de Romeinen Split vroeger!
3. Diocletianus was beslist geen nobele aristocraat!
Hij was de zoon van een voormalige slaaf van Illyrische afkomst en voordat hij Romeins keizer werd, heette hij Diocles: een typische Griekse naam uit die tijd.
4. Diocletianus vaardigde een edict uit dat het begin inluidde van de strengste
Christenvervolgingen die het Romeinse Rijk ooit had meegemaakt. Vandaar de naam Grote of Diocletiaanse Vervolgingen van 303 n.Chr.
5. In dezelfde periode geeft Diocletianus opdracht tot de bouw van een 9 km lang aquaduct
te bouwen, om zijn pensioenpaleis te voorzien van vers water uit de Jadro-rivier. Dit oude aquaduct wordt nog steeds gebruikt om Split van stromend water te voorzien!
6.Het Paleis van Split is letterlijk bovenop natuurlijke, warme zwavelbronnen gebouwd!
We hebben het over een concentratie van meer dan 70 bronnen, allemaal verspreid over het bijna 3 hectare grote gebied van het paleis! Daarom kun je tijdens een wandeling langs de Riva-oever soms de geur van zwavel verwarren met de geur van rotte eieren!
7. Men gelooft dat de lokale bevolking tijdens de vroege middeleeuwen stenen heeft vernield en
hebben opzettelijk veel van de oude heidense Romeinse artefacten van het paleis vernietigd, omdat ze letterlijk alles wilden verwijderen wat hen herinnerde aan de Grote Vervolgingen... dat is de reden waarom de Sfinx voor de zogenaamde ''Kleine Tempel''... is onthoofd!
8.Over sfinxen gesproken!
Die op de Peristylium – het oude centrale plein van het paleis – trekt ongetwijfeld ieders aandacht! Maar niet iedereen realiseert zich dat ze in 297 n.Chr. vanuit Egypte naar Split werd gebracht als Diocletianus' oorlogstrofee, samen met nog twaalf andere sfinxen! De zwarte granieten sfinx van de Peristylium is de enige die tot op de dag van vandaag intact is gebleven!
9. Er wordt gezegd dat het laat-antieke paleis van Split oorspronkelijk versierd was met
Meer dan 300 kleurrijke zuilen! Ze waren gemaakt van superdure materialen zoals marmer en graniet uit het hele rijk!
10. Op slechts 5 km afstand ten noordoosten van Split liggen een aantal fantastische Romeinse
Ruïnes die je zeker moet overwegen te bezoeken! Het is wat er nog over is van Salona: de hoofdstad van de Romeinse provincie Dalmatië!
11. Zelfs na de dood van Diocletianus blijven er intrigerende dingen gebeuren in Split:
Er wordt iemand vermoord in het paleis! Maar die iemand is niet zomaar iemand: hij is de laatste de jure West-Romeinse keizer Julius Nepos! Hij werd hoogstwaarschijnlijk in 480 n.Chr. vergiftigd door zijn eigen soldaten.
12. Maar dat is nog niet alles: kun je je voorstellen dat het paleis wordt getransformeerd?
in een fabriek die textiel produceert en verft? Nou, sommige wetenschappers beweren dat dat rond de 5e eeuw het geval was.e eeuw n.Chr.!
13. Split is een uniek geval van een voormalig Romeins paleis dat is uitgegroeid tot een echte stad!
Kort samengevat is wat er gebeurde: Salona werd in 640 na Christus geplunderd door Slavische en Avaarse troepen.
De overlevenden stichtten hun nieuwe vroegmiddeleeuwse stad - SPLIT - in het paleis! Sindsdien is het uitgegroeid tot de op één na grootste stad van het huidige Kroatië!
14. In Split kun je de beste koffie drinken bij Luxor Café aan de Peristyle
terwijl je een praatje maakt met een originele Egyptische Sfinx en de oudste kathedraal ter wereld bewondert!
Het wordt beschouwd als een van de oudste omdat het gebouwd is in het oude Romeinse mausoleum van keizer Diocletianus uit de late 3e eeuw.rd-vroeg 4e eeuw na Christus
15.De bisschop van Salona, St. Duje (St. Dujam)
die in 304 na Chr. om het leven kwam als slachtoffer van de vervolgingen onder Diocletianus, is de beschermheilige van Split. Een nogal ironische wending in de geschiedenis, nietwaar?
16. En nu een oude, geliefde stadslegende helemaal uit Split:
Als je over de teen van het gigantische beeld van Grgur Ninski voor de Gouden Poort wrijft, brengt dat je 10 jaar geluk! (hoewel sommigen beweren dat het zelfs 20 jaar lang werkt!)
Het beeld is gemaakt door de beste Kroatische kunstenaar aller tijden, Ivan Mestrovic. Waar kun je zijn kunstgalerie bezoeken? Je raadt het al! In Split natuurlijk!
17. Tussen de 9e en de 20e eeuw heersten er 6 verschillende buitenlandse machten over Split:
Byzantium, Franken, Hongaren, Venetianen, Fransen, Oostenrijkers
18. De laatste Kroatische koning Stjepan II
Het laatste lid van de Trpimirovic-dynastie werd in 1091 begraven in het Sub pinis-klooster in het Sustipan-park in Split.
19. De klokkentoren van de kathedraal van Split
werd voor het eerst gebouwd in de eerste helft van de 13e eeuwe eeuw, om pas rond de 16e eeuw voltooid te worden.e eeuw
Zoals je ziet, namen ze de tijd! Vraag je nu eens af, in Dalmatië is het motto van de levensstijl ''pomalo!'' wat betekent: neem je tijd, doe het rustig aan!
20.In 1424 vluchtte de Hongaarse koning Bela de 4e naar Split
en Trogir zocht dekking tegen de Tataren die hem achtervolgden!
Dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd op Apodos Travel Agency Blog.
Het artikel is intellectueel eigendom van de blog van Apodos Travel Agency en wordt beschermd volgens de relevante bepalingen van de Kroatische wet, de Europese wet en de internationale verdragen.
Inhoud mag niet worden gekopieerd, gereproduceerd, verzonden, gedistribueerd, gedownload of overgedragen in welke vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Apodos Travel Agency. Inbreuk op het auteursrecht is een overtreding van de wet en kan strafrechtelijk en civielrechtelijk worden bestraft.
AUTEUR:
21. En trouwens, Split en Trogir waren niet zo dol op elkaar
Terug in de middeleeuwen! Ruziemaken over grenzen was hun favoriete hobby!
22. Split had al in 1312 een eigen 'grondwet' uitgegeven
Het wordt het eerste stadsstatuut van Split genoemd! Het document wordt bewaard in het Stadsmuseum van Split.
23. En op dat moment zou Split zelfs zijn eigen nominale waarde uitgeven
genaamd ''Spalatin'' of ''Bagatin''
24. Geloof het of niet: Split werd in 1409 aan Venetië verkocht!
Voor slechts 100.000 dukaten!
25. De barokke splitsing van de 17e eeuw moet er indrukwekkend hebben uitgezien
Met zijn stervormige stadsmuren die het van alle kanten beschermden! Vroeger was dat de nieuwste mode in militaire architectuur!
26.Een van de oudste Joodse begraafplaatsen van Europa bevindt zich in Split!
Het werd gebouwd in 1573 en u kunt het bezoeken wanneer u de Marjan-heuvel verkent
27.Bovendien de derde oudste Joodse synagoge van Europa
is ook te vinden in Split! Nog steeds op dezelfde locatie als toen het oorspronkelijk werd opgericht
terug naar de 16e eeuw: naast het Pjaca-plein, in het noordwestelijke deel van het paleis, genaamd Ghetto.
28.Gedurende de 16e en de 17e eeuw
Split werd een van de belangrijkste maritieme handelscentra van het Middellandse Zeegebied!
Dit alles is te danken aan één man: Danijel Rodrigo, van Sefardisch-Joodse afkomst, die Venetië ervan overtuigde een overslagcentrum en een ''Lazaret'' - quarantaine- te openen in de haven van Split!
29. Het quarantainesysteem is weliswaar zorgvuldig gepland,
was niet altijd efficiënt in het voorkomen van plagen. Als gevolg hiervan telde Split in 1607, tijdens de epidemie, nog maar 1400 inwoners.
30.Dankzij twee beste vrienden en buren konden veel waardevolle antieke artefacten van Salona worden gered:
In plaats van een biertje te gaan drinken, besteedden Marko Marulić en Dmine Papalić hun tijd aan het verzamelen van eeuwenoude schatten, die ze bewaarden in Dmine's huis: het Grote Papalić Paleis, waar nu het Stadsmuseum van Split is gevestigd.
Geen wonder! Ze waren de belangrijkste humanisten van de Renaissance in Split!
31.Een van hen, Marko Marulić (1450-1524)
wordt beschouwd als de vader van de Kroatische literatuur! Hij trok zich niets aan van de trend van zijn tijd, die erin bestond boeken voornamelijk in het Latijn te schrijven. Hij negeerde de status quo, schreef in 1501 het eerste werk in de Kroatische nationale taal, getiteld 'Judith'... en verkocht het uit!
32. Volgens de traditie is Marko Marulić geboren
in een klein paleis, recht tegenover het Stadsmuseum van Split.
33. Split werd lang geleden een populaire bestemming voor ''Grand Tours''!
Met andere woorden, het was al in de 17e en 18e eeuw een bestemming waar veel mensen op hun bucketlist stonden.
34.Wil je een ansichtkaart sturen vanuit Split naar huis?
Probeer de overblijfselen van de Franse Post te vinden die verscholen liggen achter het stadhuis op het Pjaca-plein en gebruik hiervoor een beetje je fantasie!
35. Een propos! De algemene militaire commandant August Marmont
was een groot fan van Split en Dalmatië. Tijdens zijn aanwezigheid hier, tussen 1806 en 1813, werden scholen geopend, wegen aangelegd en de infrastructuur aanzienlijk verbeterd met nieuwe stadstuinen en parken. Napoleon klaagde persoonlijk bij maarschalk Marmont dat hij veel te veel geld uitgaf aan Dalmatië!
36. Tegenwoordig is er zelfs een Marmontstraat in Split:
Het is de belangrijkste winkelstraat vlak bij het hart van de historische stad Split.
37.In 1821 werd het Archeologisch Museum van Split opgericht
Het is het oudste museuminstituut op de Balkan.
38.De klokkentoren van de kathedraal van Split heeft een volledige facelift ondergaan
tussen 1890-1908
39. Onlangs de Peristylium en de Gouden Poort
werden gereinigd met de nieuwste en superprecieze lasertechnologie! Daardoor kreeg de kalksteen van het eiland Brač, die gebruikt werd voor de bouw van het paleis, zijn oude glans en melkwitte kleur terug!
40. Ivan Mestrovic hield van Split en hij schonk drie openbare standbeelden aan de inwoners
Grgur Ninski bij de Gouden Poort, Johannes de Doper in de voormalige ''Kleine Tempel'' en het beeld van Marko Marulić op het Fruitplein... vooral dit laatste zou een afbeelding zijn van Mestrovic's eigen gezicht!
41.In 1920 wordt er elektrische stroom in Split geïntroduceerd
Het symboliseert het begin van het moderne tijdperk voor Dalmatië.
42.In 1906 werd in Split de eerste zomerbioscoop geopend!
Het heet Kino Karaman en is nog steeds in gebruik.
43. Split werd tijdens de Tweede Wereldoorlog drie keer gebombardeerd
Door de Italiaanse strijdkrachten in 1941, door de Duitse strijdkrachten in 1943 en door de geallieerde strijdkrachten in 1943-1944.
44.De Marjanheuvel was al in de tijd van Diocletianus het belangrijkste recreatiegebied van Split!
Maar in de 20e eeuw kreeg het de status van openbaar parkbos.
45.De palmbomen langs de waterkant van Riva
zijn ongeveer 100 jaar oud!
46.Tijdens de jaren zeventig werd het meest uitgebreide project van de wederopbouw uitgevoerd
De renovatie van de oude Peristylium en de kelders van het paleis van keizer Diocletianus vond plaats. De architecten en kunsthistorici van de Amerikaanse Universiteit van Minnesota waren actief betrokken bij het proces en deelden hun waardevolle expertise met hun Kroatische collega's.
47. Met 94 Olympische medaillewinnaars uit Split tussen 1952-2012
Split is er trots op het grootste aantal Olympische medaillewinnaars per hoofd van de bevolking ter wereld te hebben voortgebracht! Is het het milde Dalmatische klimaat, of de positieve instelling van de lokale bevolking die zoveel succesvolle atleten heeft gevormd?
We weten het niet... Maar als je over de verlenging van de Riva-promenade richting de westkust wandelt, kun je alle namen lezen van de lokale atleten die hun stad trots hebben gemaakt. Dat is 'Splits Sport Walk of Fame'!
48. Kroaten worden beschouwd als het zevende langste volk ter wereld
Volgens de statistieken van 2021! Dat geldt vooral voor de jonge generaties in Split en Midden-Dalmatië! Wees dus niet verbaasd als je je wat krap voelt tijdens een wandeling door de stad!
49.Tot het begin van de 20e eeuw moesten Dalmatische vrouwen een bruidsschat meebrengen
om te kunnen trouwen! Split was geen uitzondering!
50.Het Paleis van Split staat vol met eeuwenoude graffiti!
Joodse menora's, Griekse letters en vroegchristelijke symbolen onthullen de identiteit van de eerste bouwers en bewoners van het paleis!
51. Split's Vestibule is de tweelingbroer van het Romeinse Pantheon!
Hoewel het minder bekend is, werd het volgens dezelfde logica gebouwd, met een opening in de koepel, de zogenaamde oculus, die een nog grotere diameter heeft dan zijn Romeinse tegenhanger!
52.Freud was in 1898 op vakantie in Split
en verbleef in het prachtige huis in neo-Moorse stijl aan de Riva-promenade die naar het Fruitplein leidt. Wat deed hij hier? Zelfs voor de lokale bevolking is dit een raadsel!
Niemand weet eigenlijk wat de vader van de moderne psychologie in Split deed, behalve genieten van het prachtige zonnige weer!
53. Torcida is de oudste Europese georganiseerde voetbalsupportersclub
In Europa opgericht in 1950! Geen geintjes met deze jongens! Het mysterie van de alomtegenwoordige kleurrijke graffiti in de stad is dus opgelost!
Dit zijn letterlijk liefdesbrieven van Torcida-fans aan hun geliefde team Hajduk Split! (trouwens: noem Dinamo Zagreb niet als je hier bent!)
54. Welke is de tempel van Jupiter?
Niemand weet het, zelfs de lokale archeologen weten het niet zeker! Deze naam werd aanvankelijk toegekend aan het Mausoleum, later aan het huidige Baptisterium van Johannes de Doper.
Maar deze laatste werd ook wel de Tempel van Mars, Janus, Asclepios genoemd... om uiteindelijk simpelweg ''De Kleine Tempel'' te heten, om verwarring te voorkomen!
55. En naast de ''Kleine Tempel'' ligt het kleinste straatje ter wereld
genaamd ''laat me passeren''!
56. Als u een afbeelding van een adelaar rond het paleis ziet
dat is een symbool van de hoogste Romeinse staatsgod: Jupiter!
57. De miniatuurafbeelding van het paleis aan de Riva-waterkant
staat ook in braille!
58. In Split vindt u een erkende lokale gids die u rondleidt
in letterlijk ELKE taal die u wenst: inclusief Chinees en Japans!
59. Een typische Dalmatische brunch heet Marenda en omvat traditioneel:
een beetje kaas, pancetta en wijn in het binnenland, en sardines en wijn op de eilanden!
60.''Kava sa šlagom'' is de ultieme koffie die je moet proberen als je in Split bent!
Er zijn honderden soorten waaruit u kunt kiezen, maar wij kiezen deze als onze favoriet!
DE BESTE ERVARINGEN DIE JE NIET MAG MISSEN TIJDENS JE VAKANTIE IN SPLIT!
PLITVICE-MERENTOUR VANUIT SPLIT
VERBORGEN PARELTJES VAN DALMATIË 48-UURS BEZIENSWAARDIGHEDENPAS
DALMATIË VOOR NATUURLIEFHEBBERS - HALVE DAGTOCHT DOOR HET PLATTELAND
SCHILDERACHTIGE KLIS-VESTINGSTOUR
OFFICIËLE Split Hop On Hop Off Bus - Ontdek Split onderweg!
Vond u het leuk om dit te lezen?
HIER ZIJN NOG MEER GEWELDIGE GERELATEERDE ARTIKELEN DIE U NIET MAG MISSEN:
Dutch 
English 
Croatian 
Italian 
Spanish 
French 
German 
Russian 
Swedish 
Polish 
Norwegian 
Finnish 
Arabic 
Chinese 
Portuguese